Berlin - obiekty

  • Brama Brandenburska (niem. Brandenburger Tor) W latach 1734-37 z rozkazu króla Fryderyk Wilhelm I zostaje wzniesiony Mur Celny dla zwiększenia efektywności zbierania ceł, które wówczas były poważnym źródłem dochodów państwa. Nie ma on znaczenia obronnego. Było w nim 18 bram i jedyną do dziś istniejąca jest Brama Brandenburska, nazwana tak dlatego, że była na drodze wiodącej do miasta Brandenburg. Pod koniec panowania jego następcy, Fryderyka II Wielkiego, postanowiono wznieść na tej najważniejszym, paradnym trakcie miejskim nową uroczystą bramę triumfalną. Została wybudowana już po śmierci Fryderyka II - w 1791 wg projektu jednego z najważniejszych niemieckich architektów epoki klasycyzmu Carla Gotfrieda Langhansa, z pochodzenia Ślązaka bo urodzonego w Kamiennej Górze. Dwa lata później zwieńczono ją Kwadrygą autorstwa Johanna Gotfryda Schadowa. Kwadryga spodobała się Napoleonowi i zabrał ją do Paryża. Kilka lat później uroczyście przywiózł ją do Berlina zwycięzca spod Lipska i Waterloo, marszałek Gebhard Leberecht von Blücher. Kwadryga została zwieńczona orłem pruskim oraz Żelaznym Krzyżem zaprojektowanym przez Karla Friedricha Schinkla. Wojnę przetrwała w morzu ruin, a w okresie powojennym po wybudowaniu Muru Berlińskiego stała się symbolem podzielonego świata. Nie było przejścia, Plac Paryski był martwą strefą. To na tle Bramy Brandenburskiej wygłosił słynne przemówienie Ronald Reagan wołając do Gorbaczowa "zburz ten mur". Po zjednoczeniu Brama Brandenburska stała się ulubionym celem turystów, a w mediach zagranicznych jest po prostu symbolem Niemiec. Zamknięto ją dla ruchu samochodowego.
  • Reichstag Samo słowo Reichstag istnieje od średniowiecza i oznacza po prostu Sejm Rzeszy, czyli zjazd przedstawicieli wszystkich stanów. Takie Sejmy odbywały się przede wszystkim w Norymberdze, jeden w 1420 miał miejsce we Wrocławiu. Berliński Reichstag to cała historia pruskiego, a później niemieckiego parlamentaryzmu i niełatwego związku Niemiec z demokracją. Po raz pierwszy został powołany po Wiośnie Ludów i pierwotnie jego siedziba znajdowała się w dawnej Fabryce Porcelany przy Placu Poczdamskim. Po zjednoczeniu Niemiec i powstaniu Cesarstwa siedziba okazała się za mała i zbyt mało reprezentatywna. Wtedy też zadecydowano o stworzeniu nowej siedziby, wybrano miejsce, a potem projekt. Wszystko to łącznie z budową zajęło ponad 20 lat. Oficjalne oddanie do użytku nastąpiło w 1894. Budynek zwieńczony był charakterystyczną przeszkloną kopułą. "Małpiarnia Rzeszy" powiedział o nim cesarz Wilhelm II, ale już w 1916 kiedy jego gwiazda zaczęła gasnąć, musiał zaakceptować dodanie napisu nad wejściem "Dem deutschen Volke" (narodowi niemieckiemu). 9 listopada 1918 Philip Scheidemann z okna Reichstagu proklamował Republikę. Nową powojenną konstytucję uchwalono w czasach zamieszania, daleko od Berlina w Weimarze. Nadeszły czasy "Republiki bez republikanów i demokracji bez demokratów" po kilku latach stabilizacji i rozwoju zakończone Wielkim Kryzysem i dojściem do władzy nazistów. Zaraz po mianowaniu Hitlera kanclerzem Reichstag płonie, wykorzystane to zostało do wprowadzenia stanu wyjątkowego i wzmożenia represji. Funkcję Reichstagu przejmuje budynek Opery Krolla. Reichstag pozostaje częściowo odbudowaną ruiną przez następnych 60 lat. Podczas Operacji Berlińskiej był celem nr 1, do którego kieruje się Armia Czerwona. To tu 2 maja zostało zrobione słynne zdjęcie "Flaga zwycięstwa nad Reichstagiem". Podczas Zimnej Wojny stolicą RFN było Bonn, więc położony w Berlinie Zachodnim Reichstag stał się niepotrzebny. Siedzibą parlamentu NRD był Pałac Republiki zbudowany nad Szprewą na miejscu dawnego Zamku Miejskiego. W 1991 przewagą kilkunastu głosów Bundestag zadecydował o przeniesieniu stolicy zjednoczonych Niemiec do Berlina. Po kilku latach remontu, z nową, dostępną dla publiczności szklaną kopuła jest to od 1999 oficjalna siedziba Bundestagu.
  • Wieża Telewizyjna (niem. Fernsehturm) Zbudowana w latach 60. XX wieku miała stanowić dowód żywotności i potęgi socjalizmu NRD. Podobno pierwotna wysokość 365 metrów została narzucona przez Pierwszego Sekretarza KC SED Waltera Ulbrichta, bo każde dziecko miało zapamiętać jak wysoka jest berlińska wieża. Jej forma wynikała z fascynacji podbojem kosmosu, w którym wówczas wiedli prym Rosjanie. W obracającej się kuli znajduje się punkt widokowy i restauracja. U podstawy punkt informacji turystycznej, Muzeum Człowieka oraz wypożyczalnia segwayów. Jest to najwyższa konstrukcja nie tylko w Berlinie, ale i w całych Niemczech. Obecnie po remoncie ma wysokość 368 metrów.