Saksonia - co zobaczyć

*Wstępna wersja: część wschodnia (do Drezna) jest zrobiona w 70%, reszta 20%.

Cała Saksonia może być podzielona na cztery części:

  1. Drezno i Saksońska Kraina Łaby - Sedno Saksonii, najważniejsza historycznie i politycznie jej część. Od Pirny - pierwszego spławnego punktu Łaby - po Torgau słynne z oficjalnego spotkania obu zwycięskich armii II Wojny Światowej. Pośrodku obie stolice Saksonii: dawna historyczna stolica (do XVI wieku) Miśnia słynąca z porcelany i Drezno, od pięciuset lat stolica Saksonii, największe i najważniejsze miasto. W pobliżu dwa najważniejsze pałace Augusta II Mocnego: Pillnitz i Moritzburg. Centrum winiarstwa saksońskiego - pałac Wackerbarth. Jest to kraina wina oraz barokowych pałaców i ogrodów. Słynny Zamek Stolpen zbudowany na bazaltowej górze, tam po raz pierwszy badano bazalt i stamtąd pochodzi nazwa bazaltu. Słynny przede wszystkim z tego, że było to więzienie hrabiny Cosel.
  2. Szwajcaria Saksońska - Po Dreźnie drugi najważniejszy magnes turystyczny Saksonii - malownicze meandry doliny Łaby i niezwykłe formy skalne, wystające ponad równinę góry stołowe, monumentalna twierdza państwowa Konigstein oraz niezwykłe punkty widokowe na wieżach Bastei, most Bastei i ruiny zamku Rathen. Rudawy i spektakularne różnice wysokości w Bad Schandau.
  3. Górne Łużyce - Serbołużyczanie to jedyna społeczność pozostała po licznych plemionach Słowian Połabskich, najmniejszy naród słowiański, do wojny trzydziestoletniej w XVII wieku w dużym stopniu kraina suwerenna, choć we władzy Królestwa Czeskiego. W 1635 przyłaczona do Saksonii.
  4. Dalej na zachód - Rudawy i Vogtland

1. Drezno i Saksońska Kraina Łaby

Saksońska Kraina Łaby to cały bieg Łaby od Drezna przez Miśnię do Torgau oraz okolice. Od Pirny do Torgau ciągnie się Saksoński Szlak Wina.

Drezno

Stolica Saksonii od XV wieku i główna siedziba dynastii Wettynów. Miasto szczególnie popularne wśród polskich i czeskich turystów. Zabytkowe centrum to:

Poza ścisłym centrum turystycznym:

Inne:

Pillnitz

Położony nad Łabą pałac w stylu orientalnym - obecnie muzeum. Ogromny barokowy park z oranżerią, ogrodem angielskim i zabytkowymi pawilonami Angielskim i Chińskim. 250-letnie drzewo kameliowe, dziedziniec bzowy. Park istnieje od XVI wieku, spory zbiór roślin egzotycznych. Kościół Świętego Ducha barokowy, ozdobiony m.in. polskim godłem. Winnice.

Najważniejsza saksońska rezydencja Augusta II Mocnego należąca kiedyś do hrabiny Cosel. Miejsce podpisania słynnego układu z Pillnitz. Od 1950 część Drezna.

Miśnia

Historyczna stolica Saksonii w czasach kiedy była Marchią Miśnieńską (IX-XV w). 30-tysięczne miasteczko w zakolu Łaby przy wzgórzu, na którym zbudowano dominujący nad okolicą zamek Albrechtsburg. Gród w tym miejscu wzniósł Henryk I Ptasznik, założyciel pierwszej niemieckiej dynastii - Ludolfingów. W tym zamku, za panowania Augusta II Mocnego, w 1708 po raz pierwszy w Europie wypalono prawdziwą porcelanę. W latach 1710-1863 siedziba Królewsko-Polskiej i Elektorsko-Saskiej Manufaktury Porcelany. Unikalna Katedra Św Jana i Donata z zachowanym lektorium, muzeum zamkowe i ścieżka naokoło zamku. Na przedmieściach Manufaktura Porcelany. 1999 otwarto pierwsze Niemczech muzeum fortepianów.

To tu w 1488 schroniła się z dziećmi Zdeňka z Podiebradów, żona Albrechta Odważnego prostestując przeciwko jego wyprawie wojennej do Holandii, w której też miała wziąć udział

Moritzburg

Barokowy pałac na wodzie, jeden z bardziej rozpoznawalnych obiektów Saksonii. W czasach Sasów miejsce polowań i zamek myśliwski, dlatego znajduje się tu największy w Europie zbiór trofeów myśliwskich. Ostatnia saksońska rezydencja Wettynów. Ostatnie lata spędziła tu Kate Kolwitz. Nakręcono tu film "3 orzeszki dla Kopciuszka".

Pałacyk Fasannenschlosschen Moritzburg rokoko, kolekcja oryginalnych mebli, ściany pokryte atłasem. Obok na na wysuniętym cyplu jedyna w Saksonii latarnia morska. W 1780 odtworzono tam słynną w owym czasie bitwę morską pod Czesmą, w której zwycięzyła strona rosyjska pod dowództwem Aleksieja Orłowa.

Pałac Wackerbarth w Radebeul

Centrum Saksońskiego Szlaku Wina, siedziba Saksońskiej Winnicy Państwowej, pierwsej tego typu winnicy w Europie. Pamiętający czasy Augusta II Mocnego pałac otoczony winnicami. Historyczna manufaktura i najlepsze miejsce do spróbowania miejscowych win.

Na północ od Miśni:

  • Zabeltitz: ogród barokowy w stylu wersalskim, kompleks parkowy z alejkami spacerowymi.
  • Zamek Hartenfels: z wieży widok na Torgau i dolinę Łaby
  • Zamek Proschwitz: winnica, gospoda i regionalne przysmaki

Na wschód od Drezna:

  • Seiferdorfers Tal - jeden z ważniejszych ogrodów sentymentalnych Niemiec, w 1781 Hans Moritz Graf von Bruhl i Johanna Margarethe ukształtowali krajobraz w duchu Oświecenia, park inspirowany ideami kręgu weimarskiego.
  • Schlosspark Großhartau - hrabina Christiana Charlotte von Flemming (1668-1738) stworzyła bogato wyposażony park barokowy, w XIX wieku przeformowany w stylu krajobrazowym, potem neobarok; barokowy podział na trzy tarasy, trawnik z barokowymi figurami, boczne boskiety i aleje lipowe; wszystko wkomponowane w bieg rzeki Wesenitz.
  • Zamek Klippenstein posiadający nietypowe schody konne wiodące z podzamcza na dziedziniec zamkowy. Dzięki nim uczestnicy polowań nie musieli schodzić z koni wracając do zamku.
  • Richard-Wagner-Statten-Graupa, miejsce poświęcone życiu i twórczości Richarda Wagnera, latem 1846 napisał tu "Lohengrina".
  • Zamek Hohnstein, dominujący nad okolicą o wyniosłych murach, znajduje się tam schronisko młodzieżowe 40 pokoi i hotel z 16 pokojami. Przez Hohnstein przebiega Deutschlandring.
  • Pałac Rammenau, muzeum z meblami z epoki i ogrody; restauracja pałacowa, kuchnia miejscowa i śródziemnomorska. Tu urodził się w 1762 Johann Gottlieb Fichte.

...a przede wszystkim:

Zamek Stolpen

Ruina średniowiecznego zamku zbudowanego na bazaltowym neku wulkanicznym. Przez 300 lat siedziba władz diecezji miśnieńskiej. Miejsce gdzie prowadzono pierwsze w Niemczech badania geologiczne, to tam powstała nazwa "bazalt", unikalny mur bazaltowy. Najgłębsza bazaltowa studnia na świecie (85 m) drążona ćwierć wieku. Słynne więzienie hrabiny Cosel.

Po drugiej stronie Łaby, okolice Dohna - dwie interesujące i mające bogate tradycje posiadłości: Großsedlitz oraz Weesenstein

Großsedlitz

Pierwotnie wiejska posiadłość z ogrodem, stopniowo rozbudowywana. W 1723 kupiona przez Augusta II Mocnego z zamiarem utworzenia parkowej rezydencji na oficjalne uroczystości wymagające przestrzeni. Barokowy ogród w stylu francuskim o powierzchni 18 ha, najważniejszy przykład saksońskiej sztuki ogrodniczej XVIII wieku i największy zbiór drzewek pomarańczowych w Niemczech. Podczas wojny siedmioletniej główny obóz armii pruskiej. Obecnie najważniejsza atrakcja Heidenau. Barockgarten Großsedlitz

Weesenstein

Imponujący zamek budowany na przestrzeni stuleci od XIII wieku, posiadający wszystkie cechy stylowe od gotyku po klasycyzm. Najstarsza część to centralna okrągła wieża powstała ok 1300 roku. Od 1830 królewski zamek Wettynów, od czasów hitlerowskich siedziba organizacji zajmującej się ochroną dziedzictwa Saksonii. Obecnie zamek-muzeum z parkiem zamkowym w stylu francuskim. Udostępnionych jest 35 komnat, barokowa kaplica i ogród krajobrazowy w stylu angielskim, jeden z pierwszych tego typu w Saksonii (ok 1780). Jego najsłynniejszą mieszkanką była Amelia Augusta Wittelsbach (50 lat małżeństwa z królem Janem przedstawionym na pomniku przed Operą Sempera). Schloss Weesenstein

2. Szwajcaria Saksońska

Największa atrakcja tuyrystyczna Saksonii - poza Dreznem. Region po obu stronach biegu Łaby od Bad Schandau po Pirnę. Park Narodowy Saskiej Szwajcarii (niem. Nationalpark Sächsische Schweiz) to 90 km2, 400 km szlaków. Od wschodu graniczy z czeskim Parkiem Narodowym Czeska Szwajcaria. Niezwykły, częściowo górski, obszar pięknych widoków i gór stołowych. Najważniejszy szlak turystyczny Malerweg (Szlak Malarzy) ponad 100 km śladem najsłynniejszych pejzażystów Saksonii, m in Caspara Davida Friedricha.

Königstein

Od połowy XVI wieku najważniejsza twierdza państwowa Saksonii, zbudowana na skale na wysokości 140 metrów nad poziomem lustra przepływającej obok Łaby. Studnia o głębokości 150 m. Skarbiec i więzienie państwowe. Program dostosowany także dla dzieci. Festung Königstein

Bastei

Unikalne formy skalne w postaci baszt nad Łabą i most pomiędzy nimi wiodący do zamku Rathen.

Bad Schandau

Kurort. Secesyjna winda w Ostrau (niem. Personenaufzug Bad Schandau) 50-metrowa winda osobowa. Unikalny trawmwaj górski (niem. Kirnitzschtalbahn): trasa 8km i zabytkowy tabor. RVSO – Regionalverkehr Sächsische Schweiz-Osterzgebirge GmbH. Wodospad Lichtenhainer oraz góra Neuer Wildenstein z Kuhlstahl i tzw Schodami do nieba

Poza tym:

  • Zamek Lauenstein - renesansowy budynek, w XIX wieku więzienie: cele więzienne i pomieszczenia strażnika.
  • Lilienstein

3. Górne Łużyce - Związek Sześciu Miast

Łużyce i Serbołużyczanie to ostatni relikt po Słowianach Połabskich i najmniejszy naród słowiański. Górne Łużyce to cała wschodnia Saksonia, a kiedyś ciągnęły się aż po Kwisę. W sporej części obszar dwujęzyczny, język łużycki jest w dużej części zrozumiały dla Polaków. Wieże i zdumiewające zegary słoneczne. W czasach przynależności do Królestwa Czech powstał tam Związek Sześciu Miast, były to:

  • Bauzten
  • Görlitz (dawne wschodnie przednieście, na prawym brzegu Nysy Łużyckiej - obecnie Zgorzelec)
  • Kammenz
  • Lubań (w Polsce)
  • Löbau
  • Zittau

Bauzten / Budziszyn

Stolica Związku Sześciu Miast. Zabytkowe miasto na wzgórzu nad Szprewą z zachowanym Zamkiem - obecnie centrum kultury serbołużyckiej. Wieże.

  • Zamek Ortenburg (Hród): Wieża Macieja (Maćijowa wěža), Marienkapelle pierwsza świątynia chrześcijańska na Górnych Łużycach, Burgwasserturm, Salzhaus (od 1971 Muzeum Serbołużyckie)
  • Unikalna dwuwyznaniowa Katedra św. Piotra (Katedrala Swj. Pětra / Dom St. Petri)
  • Więzienie - w okresie powojennym najpierw więzienie NKWD, potem główne miejsce prześladowań opozycji demokratycznej, obecnie muzeum.
  • Niemiecko-Łużycki Teatr Narodowy (Němsko-Serbske ludowe dźiwadło/Deutsch-Sorbisches Volkstheater) jedyny dwujęzyczny teatr w Niemczech oraz Dom Serbski odbudowana po wojnie siedziba Domowiny i Muzeum Literatury Łużyckiej

Löbau / Lubij

Tu odbywały się sejmiki Związku Sześciu Miast.

  • Löbauer Berg (Lubijska Hora, 449 m npm) wczesnosłowiańskie grodzisko z X-XI i wieża widokowa króla Fryderyka Augusta o wysokości 28 m, zbudowana w 1854, bogata żeliwna konstrukcja, jedyna tego typu wieża w Europie
  • Stare Miasto

Kamenz / Kamjenc

  • Stare Miasto z pofranciszkańskim zespołem klasztornym
  • Muzeum Łużyc Zachodnich (Museum der Westlausitz), budynek z 1745, z ogrodem powstałym ok 1850

Goerlitz

Największe niezbombardowane podczas ostatniej wojny miasto niemieckie. Ogromna liczba zabytków. Jakub Boehme. Goerlitzwood.

  • Dominujący nad Starym Miastem ewangelicki kościół św. Piotra i Pawła z Organami Słonecznymi, największy gotycki kościół halowy Saksonii
  • Rynek Dolny z Ratuszami Starym i Nowym, Bramą Szeptu i Pięknym Dworem - siedzibą Muzeum Śląskiego
  • Rynek Górny z kościołem św Trójcy, Zaułkiem Zdrajców, balkonem Napoleona
  • Na Przedmieściu Mikołajskim Dom Kata i cmentarz z grobem Jakuba Boehme
  • Zachowane elementy fortyfikacji, mury, cztery wieże i barbakan
  • Heiliges Grab, jeden z najstarszych ogrodów alegorycznych w Niemczech; kopia najważniejszych części Kościoła Grobu Świętego w Jerozolimie, oraz: dolina Cedronu, Łąka Apostolska i Ogród Oliwny

Okolice Goerlitz

  • Landeskrone
  • Tauchritz - zamek wodny z 1306
  • Landschaftpark Rothenburg - ogród przypałacowy istniejący od XVI, dęby mające 500 lat, ok 1800 przekształcenie w angielski romantyczny park krajobrazowy, rozmaite gatunki dębów i kwitnące krzewy.
  • Schlosspark Konigshain - jeden z najbardziej znaczących zespołów pałacowych na Górnych Łużycach: średniowieczna wieża mieszkalna, renesansowy pałac na wodzie, pałac barokowy; Carl Adolf Gotlob von Schachmann utworzył założenie parkowe na paśmie wzgórz i skałek (Konigsheiner Schweiz), belweder na wzgórzu Steinberg.

Zittau / Żytawa

  • Kościół-Muzeum Św. Krzyża (Museum Kirche zum Heiligen Kreuz) z bogatymi epitafiami mieszczan i Wielką Zasłoną Wielkopostną (niem. Großes Zittauer Fastentuch) z 1472 - jedyny tego typu zabytek w Niemczech.

Żytawski Park Krajobrazowy

W południowo-wschodniej części Górnych Łużyc:

  • Schloss Krobnitz - w 1873 kupiony przez pruskiego ministra wojny marszałka Albrechta von Roona, który przebudował barokowy pałac w neoklasycystyczną rezydencję wzorowaną na berlińskim budynku Ministerstwa Wojny, powiększył park. Po wojnie posiadłość podupadła, została wyremontowana w latach 2003-05, obecnie mieści muzeum z wystawą poświęconą marszałkowi i biura Schlesisch-Oberlausitzer Museumsverbund, w okolicy park, zabytkowa stajnia i kuźnia
  • Polenzpark Cunewalde - najdłuższa ulicówka w Niemczech, park przypałacowy Cunewalde; w miejscu spalonego dworu Julius Curt von Polenz w 1880 założył park w stylu angielskim być może przy pomocy królewskiego zarządcy Grosser Garten, bogaty w stawy krajobraz.
  • Hernhutter Garten. Hernhutt to siedziba wspólnoty religijnej, której założycielem był Nikolaus Ludwig Reichsgraf von Zinzendor, gwiazda hernhucka jest symbolem ruchu ekumenicznego; w 1730 powstał cmentarz symbolizujący religiną równość członków wspólnoty w obliczu śmierci, uporządkowane aleje lipowe, altana na Górze Hutberg; barokowy Ogród Pański; przy Heimatmuseum ogród, który jest nowoczesną interpretacją barokowego ogrodu kuchennego z 200-letnim domkiem ogrodowym.
  • Schlosspark Hainewalde - w 1700 ród von Kanitz rozbudował wieś, w tym czasie powstało pierwsze założenie ogrodowe, pod koniec XVIII wieku za czasów rodu von Kyaw rozbudowany o partie w stylu angielskim: tarasy przed pałacem, rośliny w donicach, 1990 aleja lipowa.
  • Garten des Klosters St. Marienthal - założony w 1234 klasztor żeński cysterski; ogród barokowy, rzeźby sakralne, rośliny biblijne, winnica klasztorna, wzgórze Kalwaria z późnobarokową drogą krzyżową.

Na obszarze pomiędzy Budziszynem a Mużakowem:

  • Parkanlage Schmochtitz, Bishof-Benno-Haus: dawne dobra rycerskie, obecnie ośrodek edukacyjno-konferencyjny diecezji miśnieńsko-dredzeńskiej; założenie parkowe z XVIII wieku, system kanałów i pomniki w stylu rokokowym.
  • Ernahrungs- und Krauterzentrum im Kloster St. Marien: w 1248 panowie von Kamenz ufundowali klasztor cysterski; jego ozdobą jest pochodzący z 2 poł XIX wieku park krajobrazowy Lippepark, od 1994 ogród edukacyjny, zioła i rośliny lecznicze.
  • Schlosspark Neschwitz - gónołużyckie wrzosowiska i jeziora. Pałac Neschwitz to XVIII-wieczna letnia rezydencja kochanki Augusta II Mocnego, księżny cieszyńskiej z domu Lubomirskiej i jej męża księcia von Wurtemberg. Park barokowy i angielski ogród krajobrazowy, informacja turystyczna, stacja ochrony środowiska i Saksońska Stacja Ochrony Ptaków, organizowane są tu śluby i wystawy.
  • Schlosspark Uhyst - od późnego średniowiecza dobra rycerskie; hrabia Caspar Friedrich von Gersdorf w latach 1738-42 wybudował barokowy pałac w parku, pierwotnie geometrycznym, który potem ulegał zmianom, jego ozdobą są dwie ozdobne fontanny; barokowy poprzeczny podział parku kanałem wg wzorów niderlandzkich, w okolicy zespół zabytkowych budynków wiejskich.
  • Lausitzer Findlingspark (Łużycki Park Głazów Narzutowych) otwarty w 2003 jedyny tego typu w Europie Środkowej, rozkwitające wrzosowiska.
  • Rhododendronpark Kromlau - przedsiębiorca Friedrich Hermann Rotschke od poł XIX wieku rozbudowywał park, w 1860 wzniósł charakterystyczny Rakotzbrucke; park charakteryzuje bardzo zróżnicowany drzewostan, w dużej częsci są to rośliny egzotyczne, w 1890 zostały nasadzone różaneczniki, z których słynie park.

Bad Muskau / Mużaków

Książę Hermann Ludwig Heinrich von Pückler-Muskau od 1815 budował ogromny, jeden z największych w Europie parków: Park Mużakowski "pejzaż przyrody", Obiekt UNESCO, ponad 700 ha terenów parkowych po obu stronach Nysy Łużyckiej, oraz zespół rezydencjonalny.

Hoyerswerda

4. Dalej na zachód - Rudawy i Vogtland

Od Drezna na południowy zachód ciągną Rudawy i przedgórze Rudaw, na końcu okolice Plauen to Vogtland. Północna część tego obszaru to Powiat Lipsk.

Chemnitz

Zwickau

W 1810 tutaj urodził się słynny kompozytor niemiecki Robert Schumann "Saksońskie Detroit". W 2 połowie XIX był to największy ośrodek przemysłowy w Saksonii. Dlatego po krótkim okresie działalności w Kolonii August Horch tutaj założył słynną fabrykę luksusowych limuzyn, a potem kiedy popadł w konflikt z jej zarządem następną - jedną z czołowych marek samochodowych: Audi. Tu również w okresie międzywojennym działała DKW - popularna w Polsce jako "dekawka". Po wojnie w nowej rzeczywistości politycznej wszystkie te marki przeniosły się do RFN, natomiast w pozostałych po okresie międzywojennym fabrykach od lat 60. produkowano Trabanta - jeden z symboli NRD. W Zwickau wyprodukowano ich 3 mln.

Lipsk

Drugie co do wielkości i znaczenia miasto Saksonii. Drugi w historii niemiecki uniwersytet. Monument Bitwy pod Lipskiem 1813. Największe niemieckie targi.

Na obszarze Lipsk - Chemnitz

  • Zamek barokowy Delitzsch - intrygi i miłość, romans księżnej Henrietty von Nassau Idstein i jej marszałka dworu
  • Klasztor Nimbschen hotel 81 pokoi
  • Zamek Frohburg kolekcja zabawek z ostatnich 100 lat
  • Zamek Gnandenstein dostępna dla zwiedzających wieża zamkowa o wysokości 30 m, fortyfikacje, blanki, mur przyczelny
  • Zamek Colditz podczas wojny słynny obóz jeniecki, 300 prób ucieczek, kaplica zamkowa; schronisko młodzieżowe 34 pokoje
  • Gotycki zamek Rochlitz to Elisabeth von Rochlitz wprowadzała reformację w Saksonii; komnata tortur, kuchnia zamkowa
  • Zamek Mildenstein wieża Friedeberg zwiedzanie dla dzieci
  • Zamek Wolkenburg klasycyzm, szczególnie cenne sala balowa i biblioteka
  • Zamek Rochsburg przebudowany przez Arnolda z Westfalii na reprezentacyjny zamek mieszkalny, muzeum poświęcone życiu codziennemu arystokracji i historii kostiumów
  • Zamek Kriebstein gotycka wieża rycerska, malowidła ścienne, ozdobiona malowidłami komnata kriebsteńska
  • Park klasztorny Altzella były klasztor cysterski, grobowiec Wettynów, 1798 romantyczny park krajobrazowy
  • Zamek Nossen sąd i więzienie XIX, w wieży więziony był słynny herszt Lips Tullian
  • Zamek Freudenstein wystawa Terra Mineralia, kolekcja minerałów z 5 kontynentów
  • Zamek i park w Lichtenwalde jeden z najpiękniejszych ogrodów barokowych w Niemczech, widoki na dolinę Zschopautal
  • Zamek wodny Klaffenbach malowniczo położony, oryginalny wygięty dach, wystawa rzemiosła artystycznego z okolic i innych krajów
  • Zamek Augustusburg największe w Europie muzeum motocykli, wystawa dotycząca zwierząt łownych i ptaków
  • Pałac Scharfenstein zabawy edukacyjne - koronki malowanie majsterkowanie
  • Zamek Wildeck 800-letnia wieża Dicker Heinrich, zamek przy szlaku handlowym

Chemnitz - Plauen

  • Zamek Schonfels zachowany prawie w całości średniowieczny kompleks zamkowy, okazała wieża
  • Zamek Wildenfels "niebieski salon" z atłasowymi tapetami
  • Zamek Glauchau jedno z najstarszych muzeów Saksonii, od mebli po sztukę piękną i minerały
  • Zamek Mylau największy zamek w Vogtland i najlepiej zachowany, zabytkowe pomieszczenia i eksponaty przyrodnicze
  • Królewskie posiadłości w Bad Elster, imponująca posiadłość słynąca z kuracjuszy z wyższych sfer
  • Zamek Voigtsberg kaplica i średniowieczne pomieszczenia