Festung Breslau 1945 täglich

wojenna kronika zagłady

Wojna na biegunach

Aktualizacja: 2021-01-21

Powrót do strony głównej Bloga

Wstęp

W niniejszym artykule omówię działania wojenne odbywające się w skrajnych wysokościach geograficznych, zarówno w strefie podbiegunowej północnej jak i południowej. Bardzo rzadko mają charakter prawdziwych walk, najczęściej są to badania naukowe, głównie meteorologiczne.

Wobec tego tytuł jest trochę mylący, ale na tę chwilę lepszego nie znalazłem.

Operacja Tabarin

Tajna brytyjska misja antarktyczna trwała od 1943. Jej wojskowym zadaniem było badanie niemieckiej aktywności cywilnej i wojskowej w regionie, a po wojnie utrwaleniu brytyjskich wpływów. Ale rezultaty naukowe były o wiele bardziej interesujące. Ogromna liczba pomiarów, poprawek do map i okazów.

13 lutego 1945 wybrano Seal Point (Hope Bay, Ziemia Grahama) na miejsce lokalizacji, ostatniej już, stacji D. W sierpniu zorganizowano stamtąd wyprawę saniami na południe. Wróciła w grudniu z ponad 250 kg próbek porostów, skamieniałości i skał.

W 1946 operacja została zakończona.

U-530 i U-977

Dziś U-530 (Type IXC, duży oceaniczny okręt podwodny) opuścił Kilonię, była to jego 8 misja. Skierował się na USA.

I wtedy stało się coś dziwnego. Wyprzedzając wypadki - kiedy po kapitulacji admirał Dönitz wydał rozkaz do wszystkich jednostek poddania się aliantom U-977 tego rozkazu nie wykonał. Zaczął płynąć na południe i dopiero 10 lipca poddał się do niewoli władzom... argentyńskim w porcie Mar del Plata. Przesłuchiwany kapitan nie potrafił wyjaśnić, co okręt robił przez poprzednie 2 miesiące, gdzie jest dziennik pokładowy i broń. Załoga nie miała żadnych dokumentów.

Podobnie tajemniczy był los U-977 (Type VIIC, podstawowa wersja U Boota, zasięg 8,5 tys. mm), który podczas kapitulacji był w pobliżu Szkocji. Jak później jego kapitan zeznał od 10 maja do 14 lipca byli w zanurzeniu (przez 66 dni!) na kusie ku Argentynie. W Mar del Plata pojawili się 17 sierpnia. Za przyczynę tej decyzji kapitan podawał obawę przed niewolą sowiecką.

Władze argentyńskie marynarzy obu okrętów przybyłych w odstępie trochę ponad miesiąca internowały. Oba U Booty przekazano Amerykanom, którzy po przebadaniu zniszczyli je jako cele ćwiczebne.

Tajemnice związane z tymi rejsami spowodowały powstanie rozmaitych teorii spiskowych, m.in. podejrzewano, że przywiózł do Argentyny przywódców hitlerowskich.

Antarktyda

W przypadku U-530 mówiono nawet o rejsie na Antarktydę. Tak, mowa tu o rzekomej bazie antarktycznej hitlerowców. Z technicznych powodów taka podróż okrętu podwodnego o tej porze roku była niemożliwa.

Ale istnienie takich baz podejrzewał brytyjski wywiad, ich wykrycie było jednym z celów Operacji Tabarin z lat 1943-46, o której niedawno pisałem.

Rzeczywiście w latach 1938-39 odbyła się trzecia niemiecka misja antarktyczna. Był to rejs MS Schwabenland pod kierownictwem kapitana Alfreda Ritschera. Statek ten został zwodowany w 1925 i pierwotnie był zwykłym frachtowcem, w 1934 został przerobiony na statek katapultowy (wystrzeliwujący z katapulty samoloty) na potrzeby Lufthansy, a w 1938 dostosowany do rejsów arktycznych.

Wypłynęli 17 grudnia 1938 z Hamburga kierując się na Ziemię Królowej Maud. Ritscher na pewno nie był nazistą, jego żoną była Żydówką a załogę dobierał wg wartości naukowej. NSDAP wcisnęła jednego hitlerowca, który zmuszał wszystkich do słuchania przemówień Hitlera.

Do Antarktydy dotarli miesiąc później i używając łodzi latającej sporządzili dokumentację lotniczą terenu, do którego III Rzesza rościła sobie pretensje - nazwanego od statku Neu-Schwabenland. Rejs powrotny zaczął się 5 lutego 1939. Prawdopodobnie jednym z celów ekspedycji było rozpoznanie możliwości samodzielnego pozyskiwania tłuszczu wielorybów. Po raz kolejny Niemcy pojawili się na Antarktydzie dopiero w 1981.

MS Schwabenland zakończył służbę podczas wojny u wybrzeży Norwegii poważnie zniszczony. Po przejęciu przez aliantów został załadowany 1400 tonami gazów bojowych i zatopiony 31 grudnia 1946 w pobliżu wyspy Måseskär w cieśninie Skagerrak. Była to część operacji Davy Jones' Locker (idiom oznaczający dno morskie).

Operacja Davy Jones' Locker

Alianci po wojnie podzielili się wszystkimi zdobytymi na Niemcach zapasami broni chemicznej (w sumie 296 tys ton) ustalając, że każdy zniszczy swoją część tak jak zechce.

Amerykanie i Brytyjczycy pozbyli się ok 35 tys ton ładując je na niepotrzebne statki i zatapiając je pomiędzy czerwcem 1946 a sierpniem 1948.

Koło Måseskär na głębokości ok 200 m zatopiono 12 takich statków.

Arktyka

Inny charakter miała działalność Niemców w Arktyce. Tutaj to co ich najbardziej interesowało to dane meteorologiczne, mające bezpośredni wpływ na pogodę w Europie. Ponieważ na Atlantyku przeważają wiatry zachodnie alianci mają tu oczywistą przewagę.

Niemcy pozyskiwali dane pogodowe z misji meteorologicznych ubootów i dalekosiężnych samolotów Kondor.

22 października 1943 udało im się umieścić automatyczną stację meteorologiczną (niem. Wetter-Funkgerät Land-26 aka WFL-26 aka Wetterstation Kurt) na kanadyjskim Półwyspie Labrador. Zadanie to zostało wykonane przez załogę U-537 (Type IX) w jego pierwszej misji rozpoczętej 18 września. Stacja została odkryta zupełnym przypadkiem dopiero w 1981. U-537 został zatopiony na Morzu Jawajskim podczas trzeciej misji 9 listopada 1944 z wszystkimi członkami załogi.

Od sierpnia 1942 organizowali załogowe stacje meteorologiczne na wschodnim wybrzeżu Grenlandii. Kilka razy wykryli je Amerykanie i dochodziło do walk. Ostatnia taka walka miała miejsce 22 kwietnia 1944, w rezultacie Niemcy ewakuowali stację 1 czerwca 1944. Ostatnią - Edelweiß 2 - zlikwidowało 200 żołnierzy Coast Guard w listopadzie 1944 biorąc wszystkich do niewoli.

O misji meteorologicznej w Norwegii będzie przy innej okazji.

Odnośniki

Tagi:

Powrót do strony głównej Bloga